خواص چای سیاه و تأثیر آن بر سلامتی: از کاهش فشار خون تا تقویت سیستم ایمنی
چای سیاه و چای سبز هر دو از برگ‌های گیاه «کاملیا سینسیس» به دست می‌آیند، اما تفاوت اصلی آن‌ها در نحوه فرآوری است. برگ‌های چای سیاه پس از برداشت خشک و تخمیر می‌شوند. این فرآیند تخمیر باعث تیره‌تر شدن رنگ چای و تقویت طعم آن نسبت به چای سبز می‌شود. چای سبز برخلاف چای سیاه تحت تأثیر فرآیند تخمیر قرار نمی‌گیرد.
چای سیاه منبعی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها است و ترکیبات فعالی دارد که به بدن در مقابله با رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند. این رادیکال‌ها مولکول‌های مضری هستند که می‌توانند به DNA آسیب بزنند و در بروز بیماری‌های مزمن نقش داشته باشند.
آیا چای سیاه کافئین دارد؟
بله، چای سیاه حاوی کافئین است. طبق مطالعه‌ای که در مجله سم‌شناسی تحلیلی منتشر شده، مقدار کافئین موجود در چای سیاه بسته به برند و روش تهیه متفاوت است. محققان دریافتند که یک فنجان ۶ اونسی (حدود ۱۸۰ میلی‌لیتر) چای سیاه می‌تواند بین ۱۴ تا ۶۱ میلی‌گرم کافئین داشته باشد.
میزان کافئین به عواملی مانند مدت زمان خیساندن برگ‌ها و اندازه فنجان چای بستگی دارد. نتیجه‌گیری نهایی این مطالعه نشان می‌دهد که کافئین موجود در چای دم‌کرده کمتر از قهوه و نوشیدنی‌های انرژی‌زا و تقریباً در حد نوشابه‌های گازدار است.
فواید چای سیاه برای سلامتی
چای سیاه تنها یک نوشیدنی ساده برای رفع خستگی نیست؛ این نوشیدنی کهن حاوی ترکیباتی است که ممکن است اثرات مثبتی بر سلامت قلب، مغز، قند خون و حتی سیستم ایمنی بدن داشته باشد. در ادامه، نگاهی دقیق‌تر داریم به مهم‌ترین مزایای علمی چای سیاه برای بدن.
کاهش فشار خون و سلامت قلب
طبق بررسی‌ای که در سال ۲۰۱۵ در مجله «بررسی‌های تغذیه‌ای» منتشر شد، نوشیدن منظم چای سیاه یا چای سبز می‌تواند به کاهش فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا کمک کند. در این مطالعه، محققان داده‌های ۱۰ پژوهش گذشته را تحلیل کرده‌اند و نتیجه گرفتند که مصرف چای موجب کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک می‌شود.
بهبود عملکرد مغز
چای سیاه می‌تواند برای سلامت مغز نیز مفید باشد. چندین مطالعه علمی نشان داده‌اند که نوشیدن چای سیاه باعث بهبود عملکرد رگ‌های خونی، افزایش جریان خون در مغز و کاهش خطر ابتلا به اختلالات شناختی می‌شود.
برای نمونه، در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ در نشریه PLOS ONE منتشر شد، مشخص شد افرادی که در سن ۶۰ سالگی یا بیشتر به‌طور منظم چای سیاه می‌نوشند، از عملکرد شناختی بهتری برخوردار هستند. البته برخی مطالعات دیگر، رابطه‌ای بین مصرف چای سیاه یا کافئین و کاهش احتمال زوال عقل نیافته‌اند.
اثر چای سیاه بر دیابت
در تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۷ انجام شد، پژوهشگران دریافتند نوشیدن چای سیاه پس از مصرف یک نوشیدنی شیرین می‌تواند سطح گلوکز خون را کاهش دهد. با این حال، این تأثیر چندان قابل توجهی بر سطح انسولین نداشته است. به همین دلیل، چای سیاه ممکن است برای افراد مبتلا به پیش‌دیابت یا دیابت نوع ۲ مفید باشد، اما نباید جایگزین درمان‌های اصلی شود.
نقش چای سیاه در پیشگیری از سرطان
مطالعات درباره ارتباط بین چای سیاه و سرطان نتایج متفاوتی داشته‌اند. برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که نوشیدن منظم چای سیاه ممکن است به کاهش مرگ‌ومیر ناشی از برخی انواع سرطان کمک کند، اما تحقیقات دیگر چنین ارتباطی را تأیید نمی‌کنند.
به عنوان مثال، برخی مطالعات کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات یا سرطان آندومتر را با مصرف چای مرتبط دانسته‌اند. از سوی دیگر، برخی یافته‌ها حتی احتمال وجود رابطه مستقیم بین مصرف چای سیاه و افزایش خطر سرطان سینه را مطرح کرده‌اند، در حالی که پژوهش‌های دیگر هیچ ارتباطی پیدا نکرده‌اند.
آیا نوشیدن چای سیاه برای بدن مفید است؟
با وجود اینکه چای سیاه سرشار از ترکیبات مفید و آنتی‌اکسیدان‌هاست، هنوز شواهد علمی کافی برای اثبات قطعی نقش درمانی آن در پیشگیری یا درمان بیماری‌های خاص وجود ندارد. اگر تصمیم دارید از چای سیاه برای اهداف سلامتی استفاده کنید، بهتر است ابتدا با پزشک مشورت کنید، به‌ویژه اگر دارو مصرف می‌کنید یا بیماری خاصی دارید.
چای سیاه نوشیدنی‌ای خوش‌طعم و سرشار از ترکیبات مفید است که می‌تواند بخشی از یک سبک زندگی سالم باشد. با اینکه هنوز به عنوان دارو توصیه نمی‌شود، اما می‌تواند در کنار رژیم غذایی متعادل و فعالیت بدنی، به حفظ سلامت عمومی بدن کمک کند.
